سمنان؛ گره طلایی جاده ابریشم: ارزیابی ظرفیت‌های گردشگری با رویکرد مدل منطقی توسعه
کد مقاله : 1381-ITCS
نویسندگان
علی اکبر بنی اسدی *، محمدرضا رضوانی
دانشگاه تهران
چکیده مقاله
گردشگری به‌عنوان یکی از پیشران‌های اصلی توسعه پایدار، نقش مهمی در ایجاد اشتغال، افزایش درآمد، تقویت هویت فرهنگی و حفاظت از منابع طبیعی ایفا می‌کند. استان سمنان با قرارگیری در مسیر تاریخی جاده ابریشم و برخورداری از تنوع فرهنگی، تاریخی و طبیعی، ظرفیت بالایی برای توسعه گردشگری دارد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی میزان تحقق اهداف طرح جامع توسعه گردشگری استان سمنان در بازه سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۴۰۳، با استفاده از چارچوب مدل منطقی توسعه گردشگری و شاخص‌های پایداری سازمان جهانی گردشگری انجام شد. روش تحقیق کاربردی و مبتنی بر تحلیل اسناد و داده‌های ثانویه است. یافته‌ها نشان می‌دهد که اگرچه طی یک دهه اخیر رشد نسبی در تعداد گردشگران و توسعه تأسیسات اقامتی و پذیرایی مشاهده شده است، این روند الزاماً ناشی از اجرای طرح نبوده و پیوند مؤثری میان ورودی‌ها، فعالیت‌ها و پیامدها برقرار نشده است. همچنین، تحلیل کیفی نشان داد که طرح توسعه با ضعف در مشارکت ذی‌نفعان، ناهماهنگی نهادی، توزیع نامتوازن زیرساخت‌ها و غلبه رویکرد اقتصادی بر ابعاد اجتماعی و زیست‌محیطی مواجه بوده است. این پژوهش بر لزوم بازنگری سیاست‌ها، تقویت مشارکت جامعه محلی، برنامه‌ریزی فضایی متوازن، توسعه زیرساخت‌های کلان و بهره‌گیری راهبردی از برند تاریخی «جاده ابریشم» تأکید دارد و می‌تواند الگویی برای توسعه گردشگری پایدار در سایر مناطق تاریخی و فرهنگی کشور فراهم آورد.
کلیدواژه ها
گردشگری پایدار، مدل منطقی توسعه، جاده ابریشم، استان سمنان، زیرساخت گردشگری، مشارکت ذی‌نفعان.
وضعیت: پذیرفته شده