| شهری پایدار در مسیر جاده ابریشم: ارزیابی زیستپذیری کالبدی-اجتماعی بافت تاریخی منطقه یک سمنان |
| کد مقاله : 1377-ITCS (R1) |
| نویسندگان |
|
مجید نظری *1، سعید کامیابی2، زینب کرکه آبادی2 1پژوهشگر دکتری تخصصی جغرافیاو برنامه ریزی شهری ، دانشگاه آزاد اسلامی ، سمنان 2دکتری تخصصی جغرافیاو برنامه ریزی شهری ، دانشگاه آزاد اسلامی ، سمنان |
| چکیده مقاله |
| در دهههای اخیر، افول زیستپذیری در بافتهای تاریخی به چالش اصلی شهرهای در حال توسعه، مانند سمنان، تبدیل شده است. این پژوهش عوامل کالبدی، اجتماعی و مدیریتی کاهش زیستپذیری در منطقه ۱ شهر سمنان (بافت تاریخی) را بررسی میکند، که با فرسودگی بناها، کمبود فضاهای عمومی، مهاجرت ساکنان و ناکارآمدی خدمات شهری مشخص است و هویت و پویایی بافت را تضعیف کرده است. هدف، تحلیل انتقادی زیستپذیری شهری در سازمان فضایی شهر با تأکید بر این منطقه برای پیشنهاد راهکارهای بازآفرینی پایدار است. پژوهش کاربردی، توصیفی-تحلیلی و آمیخته کیفی-کمی است. در بخش کیفی، تحلیل محتوای طرحهای جامع و تفصیلی و مصاحبههای نیمهساختاریافته با ۱۵ متخصص و مدیر محلی به کار رفت. در بخش کمی، تحلیلهای فضایی GIS و آمارهای ثانویه برای کمیسازی شاخصها استفاده شد. یافتههای کیفی سه چالش اصلی را نشان داد: فرسودگی کالبدی و عملکردی، خلاء اجتماعی و هویتی، و انسداد مدیریتی. یافتههای کمی تأیید کرد: سرانه فضای سبز 2/1 متر مربع به ازای هر نفر (پایینتر از استاندارد)، بیش از ۴۰ درصد معابر با نفوذپذیری ضعیف، نرخ خانههای خالی ۱۸ درصد، و شاخص سالمندی بالای ۱۵ درصد، که افول پویایی اجتماعی-اقتصادی را نشان میدهد. نتایج تلفیقی حاکی از گسست فضایی-عملکردی میان بافت قدیم و جدید و ناهماهنگی نهادی است که به تشکیل هسته توخالی و کاهش شدید زیستپذیری منجر شده. پژوهش بر رویکرد بازآفرینی یکپارچه، مشارکتی و میاننهادی برای احیای بافت تأکید دارد تا زیستپذیری پایدار محقق شود. |
| کلیدواژه ها |
| زیستپذیری، بافت تاریخی، سمنان، کلبدی،اجتماعی |
| وضعیت: پذیرفته شده |