ارزیابی اثرات اجتماعی گردشگری راه ابریشم بر هویت فرهنگی جوامع بومی (مطالعه موردی: استان خراسان رضوی)
کد مقاله : 1365-ITCS
نویسندگان
محمد رحیمی خوش *
ئانشجوی دکتری مدیریت گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ و مدرس موسسه آموزش عالی بینالود
چکیده مقاله
پژوهش حاضر به بررسی اثرات اجتماعی گردشگری راه ابریشم بر هویت فرهنگی جوامع بومی استان خراسان رضوی می‌پردازد. هدف اصلی مطالعه، شناسایی اثرات مثبت و منفی گردشگری و نقش نگرش و مشارکت جامعه محلی در تقویت یا تضعیف هویت فرهنگی است. این پژوهش با استفاده از روش آمیخته (کمی و کیفی) انجام شد. داده‌های کمی از ۳۸۴ پرسش‌نامه جمع‌آوری و تحلیل آماری شامل توصیف، همبستگی و رگرسیون چندگانه انجام شد. داده‌های کیفی از طریق مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با ۲۰ نفر از اعضای جامعه محلی و کارشناسان گردشگری گردآوری و تحلیل مضمون شد. یافته‌ها نشان دادند که اثرات مثبت گردشگری، مانند اشتغال و تعامل فرهنگی، هویت فرهنگی را تقویت می‌کند، در حالی که اثرات منفی مانند تجاری‌سازی فرهنگ و تغییر سبک زندگی آن را تضعیف می‌کنند. همچنین نگرش جامعه محلی نقش میانجی و مشارکت فعال جامعه نقش تعدیل‌کننده در این فرآیند دارند. تحلیل تلفیقی داده‌ها تأکید می‌کند که گردشگری راه ابریشم می‌تواند هم فرصت و هم تهدید برای هویت فرهنگی ایجاد کند و موفقیت آن مستلزم مشارکت و آگاهی جامعه محلی است. نتایج پژوهش پیامدهای کاربردی برای سیاست‌گذاران گردشگری، سازمان‌های میراث فرهنگی و فعالان جامعه محلی ارائه می‌دهد.
کلیدواژه ها
گردشگری راه ابریشم، هویت فرهنگی، اثرات اجتماعی، مشارکت جامعه محلی، خراسان رضوی
وضعیت: پذیرفته شده