تبیین الگوی بومی توسعه گردشگری پایدار در استان سمنان با رویکرد داده‌بنیاد
کد مقاله : 1353-ITCS
نویسندگان
عظیم زارعی1، مهدی ابراهیمی *2
1استاد،گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده اقتصاد،مدیریت و علوم اداری، دانشگاه سمنان، شهر سمنان، ایران
2دانشجوی دکتری، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده اقتصاد،مدیریت و علوم اداری، دانشگاه سمنان، شهر سمنان، ایران
چکیده مقاله
پژوهش حاضر با هدف تبیین الگوی بومی توسعه گردشگری در استان سمنان با رویکرد داده‌بنیاد انجام شده است. ضرورت انجام این مطالعه از شکاف میان ظرفیت‌های بالفعل و بالقوه گردشگری استان ناشی می‌شود؛ که با وجود برخورداری از تنوع اقلیمی، جغرافیایی و فرهنگی، سهم استان از گردشگری ملی همچنان محدود است و چالش‌هایی نظیر پراکندگی نهادی، کمبود زیرساخت‌ها، ضعف سرمایه انسانی و ناهماهنگی سیاستی مانع بهره‌برداری مؤثر از ظرفیت‌ها شده است.
پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش‌شناسی کیفی با رویکرد نظریه داده‌بنیاد است. داده‌های تحقیق از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۱۶ نفر از خبرگان حوزه گردشگری شامل مدیران دولتی، فعالان بخش خصوصی و استادان دانشگاهی جمع‌آوری گردید. تحلیل داده‌ها در سه مرحله‌ی کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد و مقوله‌های اصلی استخراج شده در قالب پنج بُعد مدل پارادایمی سازمان‌دهی شدند.
نتایج نشان داد که حکمرانی چندپاره، زیرساخت‌های ناکافی، تصویر ضعیف مقصد و شکاف مهارتی از مهم‌ترین عوامل علّی توسعه‌نیافتگی گردشگری در استان سمنان هستند. در مقابل، ظرفیت‌های طبیعی و فرهنگی (کویربوم، ژئوتوریسم و میراث ناملموس) و سرمایه اجتماعی محلی به‌عنوان شرایط زمینه‌ای نقش تسهیل‌گر دارند. عوامل مداخله‌گری مانند نااطمینانی نهادی، محدودیت مالی و ضعف بازاریابی دیجیتال نیز روند توسعه را کند می‌سازند. در پاسخ به این وضعیت، راهبردهایی چون استقرار نظام حکمرانی شبکه‌ای مقصد، طراحی برند روایت‌محور، توانمندسازی سرمایه انسانی، توسعه زیرساخت‌های نرم، تأمین مالی خرد و پایش داده‌محور شناسایی شد که اجرای آن‌ها می‌تواند به افزایش اقامت شب، رشد اشتغال محلی، ارتقای تصویر مقصد و صیانت از میراث فرهنگی،محیطی منجر شود.
کلیدواژه ها
گردشگری، توسعه گردشگری، نظریه داده‌بنیاد، استان سمنان
وضعیت: پذیرفته شده