| اکوتوریسم فرامرزی در مسیر جاده ابریشم |
| کد مقاله : 1301-ITCS |
| نویسندگان |
|
محمد حسین محمدی اشنانی * گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده کشاورزی و محیط زیست، دانشگاه اراک |
| چکیده مقاله |
| این پژوهش با هدف تحلیل جامع ظرفیت‌ها، چالش‌ها و راهبردهای توسعه پایدار اکوتوریسم فرامرزی در امتداد جاده تاریخی ابریشم صورت گرفته است. با توجه به نقش فزاینده اکوتوریسم به‌عنوان ابزاری برای حفاظت از محیط‌زیست و تقویت همکاری‌های منطقه‌ای، مطالعه حاضر با بهره‌گیری از روش تحقیق آمیخته (کمی و کیفی)، به گردآوری و تحلیل داده‌های حاصل از پیمایش تخصصی، مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ذی‌نفعان کلیدی و تحلیل اسناد و مطالعات پیشین پرداخته است. یافته‌ها حاکی از آن است که مسیر جاده ابریشم از پتانسیل‌های اکولوژیکی و فرهنگی چشمگیری برای توسعه اکوتوریسم فرامرزی برخوردار است؛ با این‌حال، عواملی نظیر ناهماهنگی در سیاست‌های بین‌کشوری، ضعف زیرساخت‌های پایدار، آسیب‌پذیری اکوسیستم‌ها در برابر تغییرات اقلیمی و مشارکت ناکافی جوامع محلی، موانع جدی در مسیر بهره‌برداری مؤثر از این ظرفیت‌ها به‌شمار می‌آیند. همچنین نتایج تأکید می‌کنند که تحقق موفق پروژه‌های اکوتوریسم فرامرزی مستلزم تعامل و همکاری مؤثر میان دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی، بخش خصوصی و جوامع محلی است. در پایان، با تلفیق یافته‌های کمی و کیفی، مدلی مفهومی مشتمل بر هشت بُعد کلیدی شامل حکمرانی مشارکتی، مدیریت یکپارچه منابع طبیعی، توسعه زیرساخت‌های پایدار، مشارکت جوامع محلی، به‌کارگیری فناوری و نوآوری، ارتقای توسعه فرهنگی–اجتماعی، بازاریابی و برندسازی مشترک و استقرار نظام‌های نظارت و ارزیابی پیشنهاد گردیده است. این مدل می‌تواند به‌منزله الگویی سیاست‌گذارانه برای سایر مناطق مرزی برخوردار از میراث طبیعی و فرهنگی مشابه مورد بهره‌برداری قرار گیرد. |
| کلیدواژه ها |
| اکوتوریسم فرامرزی، جاده ابریشم، گردشگری پایدار، همکاری منطقه‌ای، میراث طبیعی-فرهنگی، توسعه پایدار |
| وضعیت: پذیرفته شده |